Radioen

On air

Iwwer Mëtteg  |  Rogé - Existe Uma Voz

play_arrow Live
arrow_back_ios

100komma7.lu

100komma7.lu

/ Wat de Camus a sengem "L'Étranger" vergiess hat ...

Een Thema, e Buch

Wat de Camus a sengem "L'Étranger" vergiess hat ...

Mat sengem Roman "Meursault, contre-enquête" (2013) hat den algeresche Schrëftsteller Kamel Daoud dem ermorten Araber aus dem Albert Camus sengem Klassiker een Numm an eng Biographie ginn. Dës Kéier gëtt d'Perspektiv vum Koloniséierten ageholl.

auto_stories

6 min

"Je savais que c'était stupide, que je ne me débarrasserais pas du soleil en me déplaçant d'un pas. Mais j'ai fait un pas, un seul pas en avant. Et cette fois, sans se soulever, l'Arabe a tiré son couteau qu'il m'a présenté dans le soleil. (...)

C'est alors que tout a vacillé. La mer a charrié un souffle épais et ardent. Il m'a semblé que le ciel s'ouvrait sur toute son étendue pour laisser pleuvoir du feu. Tout mon être s'est tendu et j'ai crispé ma main sur le revolver. La gâchette a cédé, j'ai touché le ventre poli de la crosse et c'est là, dans le bruit à la fois sec et assourdissant que tout a commencé. J'ai secoué la sueur et le soleil. J'ai compris que j'avais détruit l'équilibre du jour, le silence exceptionnel d'une plage où j'avais été heureux. Alors, j'ai encore tiré quatre fois sur un corps inerte où les balles s'enfonçaient sans qu'il y parût. Et c'était comme quatre coups brefs que je frappais sur la porte du malheur."

De Meursault, den Haaptprotagonist aus dem Albert Camus sengem berüümte Roman "L'Etranger" vun 1942, erzielt hei, wéi hien op enger Plage vun Alger en Araber erschoss huet. Algerien, zanter 1830 vu Frankräich besat, war deemools nach e franséischt Departement. Dem Mersault seng Verurteelung zur Doudesstrof schéngt sech awer manner op déi heiten Dot ze bezéie wéi op d'Tatsaach, datt hie gläichgëlteg op den Doud vu senger Mamm, e puer Deeg virdrun, reagéiert hätt:

"Aujourd'hui, maman est morte. Ou peut-être hier, je ne sais pas. J'ai reçu un télégramme de l'asile: 'Mère décédée. Enterrement demain. Sentiments distingués.' Cela ne veut rien dire. C'était peut-être hier."

"Aujourd'hui, M'ma est encore vivante"

71 Joer méi spéit sollt eng literaresch Äntwert op dem Camus säi Buch kommen, an zwar aus deem zanter 1962 onofhängegen Algerien:

"Aujourd'hui, M'ma est encore vivante.

Elle ne dit plus rien, mais elle pourrait raconter bien des choses. Contrairement à moi, qui, à force de ressasser cette histoire, ne m'en souviens presque plus.

Je veux dire que c'est une histoire qui remonte à plus d'un demi-siècle. Elle a eu lieu et on en a beaucoup parlé. Les gens en parlent encore, mais n'évoquent qu'un seul mort - sans honte, vois-tu, alors qu'il y en avait deux, de morts. Oui, deux. La raison de cette omission? Le premier savait raconter, au point qu'il a réussi à faire oublier son crime, alors que le second était un pauvre illettré que Dieu a crée uniquement, semble-t-il, pour qu'il reçoive une balle et retourne à la poussière, un anonyme qui n'a même pas eu le temps d'avoir un prénom.

Je te le dis d'emblée: le second mort, celui qui a été assassiné, est mon frère."

A sengem Roman "Meursault, contre-enquête", fir d'éischt 2013 bei engem algeresche Verlag publizéiert, d'Joer drop dann a Frankräich bei Actes sud, erzielt den algeresche Journalist a Schrëftsteller Kamel Daoud d'Geschicht aus där vum Camus vergiessener Perspektiv. De sougenannten Araber aus deem sengem "Étranger", huet - wéi all déi aner Algerier, wann iwwerhaapt - nëmmen eng flüchteg, anonym Existenz:

"Depuis des siècles, le colon étend sa fortune en donnant des noms à ce qu'il s'approprie et en les ôtant à ce qui le gêne. S'il appelle mon frère l'Arabe, c'est pour le tuer comme on tue le temps, en se promenant sans but."

Dem Meursault säin Araber kritt elo eng Identitéit

Den Araber kritt dës Kéier en Numm: Moussa Ouled el-Assasse. An hie kritt eng Biographie. D'Absurditéit vum Liewen, déi dem Meursault seng Geschicht soll illustréieren, hëlt den Erzieler am Kamel Daoud sengem Roman fir sech a säi Brudder an Usproch:

"Sans m'en rendre compte, et des années avant que je n'apprenne à lire, je refusais l'absurdité de sa mort et j'avais besoin d'une histoire pour lui donner un linceul."

Dem Moussa säi méi jonke Brudder Haroun war zur Zäit vum Mord e siwe Joer jonke Bouf. Jore méi spéit vertraut hie sech an enger Wiertschaft engem net weider identifizéierten Universitär un: genee d'Situatioun vum Erzieler aus engem anere Roman vum Albert Camus, "La Chute" vun 1956.

Déi zwou Säite vun der Medail

"Le meurtrier est devenu célèbre et son histoire trop bien écrite pour que j'aie dans l'idée de l'imiter. C'était sa langue à lui. C'est pourquoi je vais faire ce qu'on a fait dans ce pays après son indépendance: prendre une à une les pierres des anciennes maisons des colons et en faire une maison à moi, une langue à moi. Les mots du meurtrier et ses expressions sont mon bien vacant."

"Meursault, contre-enquête" spillt mam Camus sengem "Étranger". Situatiounen a Sätz gi widderholl, gi variéiert. Parallelismen, déi weisen, datt mer et am Fong mat den zwou Säite vun der selwechter Medail ze dinn hunn. Just datt d'Welt déi aner Säit bis dohin net ze gesi krut ... Virop d'Liewensbedéngungen deemools vun der koloniséierter algerescher Populatioun:

"Le soir, on jouait aux billes, et le lendemain, si l'un des enfants ne venait pas, cela voulait dire qu'il était mort - et on continuait de jouer. C'était l'époque des épidémies et des famines. La vie dans les campagnes était dure, révélant ce que les villes cachaient, à savoir que ce pays crevait de faim."

Dem Daoud säi Buch mécht dat, wat dem Camus säint net gemaach hat: et stellt d'Kolonisatioun a Fro:

"Peut-être la bonne question, après tout, est-elle la suivante: que faisait ton héros sur cette plage? Pas uniquement ce jour-là, mais depuis si longtemps! Depuis un siècle pour être franc."

D'Verhältnes zur Mamm

Grad wéi am "Étranger" steet och hei d'Mamm am Mëttelpunkt, eng Fra, déi weder liesen nach schreiwe konnt, genee wéi iwwregens dem Camus seng Mamm. Si huet sech op d'Sich gemaach, hir eegen Enquête geféiert, fir erauszefannen, wou dem Moussa seng Läich wier. A wat iwwerhaapt mat hirem Jong op der Plage geschitt ass:

"Du meurtrier, nous ne savions rien. Il était el-roumi, 'l'étranger'."

Dem Moussa säi klenge Brudder geet och op dat Schwieregkeet Verhältnes zu senger Mamm an. De Mord um grousse Brudder huet net nëmmen déi Relatioun, mee säi ganzt Liewe vergëft:

"L'ai-je aimée? Bien sûr. Chez nous, la mère est la moitié du monde. Mais je ne lui ai jamais pardonné sa façon de me traiter. Elle semblait m'en vouloir pour une mort qu'au fond j'ai toujours refusé de subir, alors elle me punissait."

Grad wéi de Meursault huet den Erzieler e Mord ze veräntwerten, am Juli 1962, een Dag no der Onofhängegkeet vun Algerien. Dat hat en deemools a Schwieregkeete bruecht. An engems war et eng Zort Befreiung:

"D'un coup - de feu! -, j'ai ressenti jusqu'au vertige l'espace immense et la possibilité de ma propre liberté, la moiteur chaude et sensuelle de la terre, le citronnier et l'air chaud qu'il embaumait. L'idée me traversa que je pouvais enfin aller au cinéma ou nager avec une femme."

"Malou khouya, malou majache. El b'har eddah âliya rah ou ma wellache" ("Où il est, mon frère, pourquoi n'est-il pas revenu? La mer me l'a pris, il n'est jamais revenu"), zitéiert den Erzieler de Sänger Khaled, Kinnek vum Raï.

"Je crois que je voudrais que justice soit faite. Cela peut paraître ridicule à mon âge ... Mais je te jure que c'est vrai. J'entends par là, non la justice des tribunaux, mais celle des équilibres. Et puis, j'ai une autre raison: je veux m'en aller sans être poursuivi par un fantôme."