Bewosst Gesond
Weltdiabeetes-Dag 2023
14 min
![on the headlines](/1_Foto/100komma7.lu/114106/image-thumb__114106__base_thumbnail/Diabetes%20World%20Diabetes%20Day.87ede281.jpg)
Säi Risiko kenne fir Komplikatiounen ze vermeiden.
De 14. November ass de Weltdag vum Diabeetes. Dësen Dag ass ëmmer nees eng gutt Geleeënheet fir op d’Problematik vun dëser chronescher Krankheet anzegoen.
De Slogan fir 2023 ass: "Kennt Äre Risiko, kennt Är Äntwert."
D’Zil vun dëser Campagne ass d'Wichtegkeet fir säin eegene Risiko fir Typ 2 Diabeetes ze kennen an esou d’Entwécklung vun der Krankheet an déi domat verbonne Komplikatiounen ze verzögeren oder esouguer ze vermeiden.
Mam Sylvie Paquet a Jessica Durbach vun der Association Luxembourgeoise du Diabète ASBL. Weider Informatiounen op www.ald.lu
D’Risikofaktore fir Typ 2 Diabeetes:
• Alter (> 45 Joer)
• Iwwergewiicht (BMI > 30) a besonnesch d’Fett ronderëm de Bauch, dofir gëtt dann den Taillen-Ëmfang gemooss (> 80 cm fir Fraen, > 94 cm fir Männer)
• Familliär Geschicht: Elteren oder Bridder / Schwëstere mat Diabeetes
• Beweegungsmangel (Sedentaritéit: manner wéi 30 Minutte kierperlech Aktivitéit pro Dag)
• Schlecht Iessgewunnechte mat wéineg Uebst, Geméis a Kären
• Héije Bluttdrock
Recommandatiounen :
Op där enger Säit huet ee Liewensmëttel, déi méi dacks op eisem Teller solle sinn:
- Frëscht Geméis an Uebst, wa méiglech regional a saisonal
- Vollkarkären, Brout an Deegwueren, egal op dat elo Weess, Dinkel, Wëllkar, Räis, Huewer, Quinoa ass
- All Zorte vun Nëss a Kären, wéi Hacker-, Hiesel-, Cashew- oder Afennëss, mee och Kürbis-, Sesam-, Sonneblummen, Chia-, oder Leinsamekären
- Net-gesiedegt Fetter aus Ueleg-Friichten, wéi Oliven, Raps, Sesam, Arachiden, Mais, Sonneblummen …
- Fermentéiert Liewensmëttelen, wéi Jughurt oder Kefir
- Genuch Flëssegkeet duerch Waasser an net-geséissten Téi, Kräidertéi oder Kaffi
Dogéint solle folgend Liewensmëttelen nëmmen heiansdo, an a klenge Quantitéite konsuméiert ginn:
- All séisst Gedrénks wéi Cola, Limonaden a Jus
- Gesiedegt a gehäerten oder Trans-Fetter aus Margarinn, Palmfett, industriell hiergestallte Kichelcher a Séissegkeeten oder Schockelasbotter
- Rout Fleesch, Charcuterie a Fleeschwueren
- Am allgemenge si staark verschafften an transforméiert Liewensmëttelen oder wäiss a raffinéiert Mielprodukter a Brout ze vermeiden.
Presentéiert vum
- Angie Maquil
Episoden
![Iwwergewiicht verhënneren: op wat gëllt et opzepassen](/legacy/images/8497/image-thumb__8497__base_thumbnail/Illustratioun%20Vector%20Meedche%20mat%20Apel%20an%20T%C3%A4ertchen.91b2f0b8.jpg)
Iwwergewiicht verhënneren: op wat gëllt et opzepassen
De 4. Mäerz war de internationalen Dag vun der Obesitéit. Weltwäit sinn 800 Millioune Mënschen iwwergewiichteg.
![Liewensmëttel-Neophobie bei Kanner](/legacy/images/7579/image-thumb__7579__base_thumbnail/Kand%20Iessen.67fd7d4d.jpg)
Liewensmëttel-Neophobie bei Kanner
D'Angscht bei Kanner nei Liewesmëttelen ze entdecken oder ze schmaachen.
![Benevol als Dieteticienne - am Déngscht vun de Kanner a Südafrika](/legacy/images/7588/image-thumb__7588__base_thumbnail/S%C3%BCdafrika%20Stephanie%20Rosquin.a0a35f78.jpg)
Benevol als Dieteticienne - am Déngscht vun de Kanner a Südafrika
Diététique an engem südafrikaneschen Kannerhospiz (Lambano Hospiz)
![Ernärungs-Identitéiten am aktuelle Kontext](/legacy/images/6748/image-thumb__6748__base_thumbnail/Sven%20Majerus.386b610b.jpg)
Ernärungs-Identitéiten am aktuelle Kontext
Du bass, wat's de ëss!
![Leguminosen, nohalteg a gesond](/legacy/images/6640/image-thumb__6640__base_thumbnail/Food%20sources%20of%20plant%20based%20protein.2fec1b70.jpg)
Leguminosen, nohalteg a gesond
Lënsen, Kicherierbessen a Soja bis bei selwer gemaachte Mayonnaise mat Bounen an ouni Eeër, alles dat kënnt haut bei eis op den Dësch.
![Geschmaachsentwécklung bei klenge Kanner](/legacy/images/5680/image-thumb__5680__base_thumbnail/Kanner%20um%20Iessen_ANDL.11abf979.jpg)
Geschmaachsentwécklung bei klenge Kanner
Bis zwee Joer beim Kand ass de perfekten Zäitpunkt fir déi sensibel Geschmaachsentwécklung vun de Kanner ze fërderen.
![Reizdarmsyndrom](/legacy/images/4789/image-thumb__4789__base_thumbnail/St%C3%A9phanie%20Rosquin.8bb1c9cd.jpg)
Reizdarmsyndrom
Eng funktionell Verdauungskrankheet, weltwäit sinn tëschent 7-15 Prozent vun der Bevëlkerung betraff.
![Insekten a Larven als Liewensmëttel: Potential fir d'Zukunft?](/legacy/images/4828/image-thumb__4828__base_thumbnail/Heespr%C3%A9ngerkuch.b3d682bc.jpg)
Insekten a Larven als Liewensmëttel: Potential fir d'Zukunft?
Quellen un wichtegen Eewäissstoffer fir de Mënsch
![E Light-Produit ass kee Wonnermëttel](/legacy/images/3850/image-thumb__3850__base_thumbnail/Lis%20Muller.1a4bc38a.jpg)
E Light-Produit ass kee Wonnermëttel
Net well et light ass, kann ee méi iessen. Besser allgemeng manner Kalorien iessen.
![Ecole du Goût - Gutt Virsätz fir 2023](/legacy/images/3994/image-thumb__3994__base_thumbnail/Iessen%20akafen.d4805a0f.jpg)
Ecole du Goût - Gutt Virsätz fir 2023
Och mat scho wéineg ass vill ze erreechen a punkto nohalteg a gesond Akafen.
![Kanner méi fir d'Geméis begeeschteren](/legacy/images/5680/image-thumb__5680__base_thumbnail/Kanner%20um%20Iessen_ANDL.11abf979.jpg)
Kanner méi fir d'Geméis begeeschteren
Kanner sinn intuitiv an Erwuessener si kognitiv Éisser.
![Kaloriefalen iwwer d'Feierdeeg ëmgoen](/legacy/images/63637/image-thumb__63637__base_thumbnail/Kalorien.de0e7dcd.jpg)
Kaloriefalen iwwer d'Feierdeeg ëmgoen
D'Feierdeeg sti virun der Dier, an dat ka fir muncher een eng gesondheetlech Erausfuerderung ginn.
![Ultratransforméiert Liewesmëttelen](/legacy/images/62962/image-thumb__62962__base_thumbnail/Structure%20des%20aliments%20et%20effets%20nutritionnels.33ffc6cf.jpg)
Ultratransforméiert Liewesmëttelen
Gesond iessen heescht e gudden Equiliber vun Närstoffer ze hunn, mee et gëllt och d'Matrix vum Liewesmëttel ze berücksichtegen.
![Iessen, mat enger extra Portioun Genoss](/legacy/images/5680/image-thumb__5680__base_thumbnail/Kanner%20um%20Iessen_ANDL.11abf979.jpg)
Iessen, mat enger extra Portioun Genoss
Mat alle Sënner d'Iesse bewosst erliewen, fir esou eng Genoss-Kultur ze entwéckelen. Domat kann een ni fréi genuch ufänken.
![Gesond iessen och mat klengem Budget](/legacy/images/3994/image-thumb__3994__base_thumbnail/Iessen%20akafen.d4805a0f.jpg)
Gesond iessen och mat klengem Budget
Selwer kachen, Menüe plangen a Reschter verwäerten, esou kann ee vill Sue spueren
![Séiss Käschten oder Marounen, méi wéi e waarme Snack am Wanter](/legacy/images/84694/image-thumb__84694__base_thumbnail/K%C3%A4schten_ANDL.77d690d6.jpg)
Séiss Käschten oder Marounen, méi wéi e waarme Snack am Wanter
E Liewensbam mat ville wäertvolle Friichte fir eis Gesondheet
![Vitaminn D suergt fir gesond Schanken, an ass gutt fir d'Gemitt](/legacy/images/83812/image-thumb__83812__base_thumbnail/Vitamin%20D.40f3b733.jpg)
Vitaminn D suergt fir gesond Schanken, an ass gutt fir d'Gemitt
Mee wat mécht déi Vitaminn am Kierper, wou ass Vitaminn D an de Liewensmëttel? Wien soll Zousaz Vitaminnen huelen, soll een dat iwwerhaapt?
![Kuelenhydrater: Seegen oder Fluch?](/legacy/images/26255/image-thumb__26255__base_thumbnail/Makro-N%C3%A4hrstoffer.3f572671.jpg)
Kuelenhydrater: Seegen oder Fluch?
D'Kuelenydrater sinn ëmmer erëm e grousst Gespréichstheema. Brauche mir se iwwerhaapt? Wéi eng si gutt oder schlecht fir eis?
![Kabes: e wäertvollt regionaalt Wantergeméis](/legacy/images/83341/image-thumb__83341__base_thumbnail/Bortsch%20ukrainien.ffabdf5d.jpg)
Kabes: e wäertvollt regionaalt Wantergeméis
Sief et gréngen, rouden, wäissen, gekrauselten oder spatze Kabes, ouni Brockelcher, Brokkoli, a Kolrawen ze vergiessen, si besonnesch an der kaler Joreszäit beléifte Kabeszorten.
![Planzen-Alternative wéi Kokos-, Mandel-, Huewer- oder Soja-Drink](/legacy/images/82942/image-thumb__82942__base_thumbnail/Vegan%20M%C3%ABllech.76c6cb9c.jpg)